Plein C connects het Gespecialiseerd Onderwijs
07 Nov 2024
07 Nov 2024
Hoe kunnen we bijdragen aan het vergroten van kansen van leerlingen in het gespecialiseerd onderwijs?
Hoe kunnen we door duurzame samenwerking de impact van cultuureducatie vergroten?
Deze vragen stonden centraal tijdens de Netwerkbijeenkomst GO van Plein C op 7 november jl. in TAQA Theater De Vest in Alkmaar.
Programma
Keynote speaker en moderator Ismail Aghzanay hielp ons bij het zoeken naar de antwoorden. We deelden opbrengsten van acht Noord-Hollandse projecten uit onze ‘Pilot Duurzame samenwerking’ en gingen hierover in gesprek tijdens een deelsessie. Na de pauze was er keuze uit drie workshops: ‘ArtsSciences Unlocked’ van Sanne Kersten & Arida Bandringa, ‘Ja, juf, maar ik maak een Dino’ Saskia Pekelharing of ‘Anders kijken’, een workshop van Stedelijk Museum Alkmaar. We sloten de dag af met een netwerkborrel omringd door citaten van deelnemers aan de pilot.
Keynote
Leraar van het jaar (2018, 2021) Ismail Aghzanay was onze dagvoorzitter en keynote speaker. Hij benadrukte het maatschappelijk belang van kunst- en cultuuronderwijs voor het vergroten van kansen van leerlingen in het GO en illustreerde dit met zijn persoonlijke verhaal. Zelf startte hij ooit als leerling in het SBO met het stempel ‘onhandelbaar’. Later groeide hij uit tot docent, auteur en veelgevraagd spreker mede dankzij een dramadocent, die zijn talent herkende en hem stimuleerde. “Mijn leven is mede door kunst en cultuur veranderd. Het is van levensbelang een cultuurprofessional tegen te komen die in je gelooft.”
Pilot Duurzame Samenwerking 2023-2024
Vervolgens kwamen de projectleiders uit de acht projecten binnen de Pilot Duurzame Samenwerking aan het woord. Zij gaven antwoord op de vraag wat hen in het project het meest had verrast.
In deze pilot werden duurzame samenwerkingen met (lokale) culturele aanbieders gestimuleerd. Structurele samenwerking kan namelijk bijdragen aan het vergroten van de impact, de kwaliteit en de verankering van cultuuronderwijs op scholen in het gespecialiseerd onderwijs. Scholen en cultuurpartners gingen samen in acht Noord-Hollandse projecten aan de slag gaan om cultuuronderwijs zoveel mogelijk te laten aansluiten op de behoeften en de belevingswereld van leerlingen.
Opbrengsten Pilot Duurzame samenwerking
Elk afzonderlijk project binnen de Pilot kende uitdagingen en succesmomenten. Iedereen die betrokkenen was, heeft eigen opbrengsten ervaren en opgemerkt: leerlingen, vakdocenten, scholen, cultuuraanbieders en organisatoren. In de flyer over de projecten uit de pilot kun je een selectie van de opbrengsten terugvinden, maar er zijn er ongetwijfeld meer. In de Gids Gespecialiseerd Onderwijs zal Plein C een uitgebreide omschrijving van de projecten publiceren. Je kunt ‘m nu al bestellen.
Deelsessie World Café
Begeleid door trainers van Plein C gingen alle deelnemers in gesprek over de uitdagingen die ze tegenkomen bij het vormgeven van cultuuronderwijs voor het GO. Dit deden ze aan de hand van actuele vragen die voortkwamen uit de pilot en uit een inventarisatie onder deelnemers.
Opvallend was dat de vraag ‘Hoe maak je een succesvolle samenwerking duurzaam?’ bij veel professionals leefde, evenals de onderwerpen ‘het creëren van draagvlak op school’, ‘financiële duurzaamheid’, ‘borging van cultuurbezoek’, ’ouderbetrokkenheid’, ‘de lobby voor cultuureducatie’ en ‘thematisch onderwijs’.
In levendige gesprekken zetten alle deelnemers hun expertise en creativiteit in op zoek naar goede antwoorden. Deze waardevolle tips en inzichten zullen wij een plek geven in de gids voor gespecialiseerd onderwijs. In zijn samenvatting van de gesprekken noemde Ismail Aghzanay onder meer het belang van samenwerkingsverbanden, werken vanuit een duidelijke visie op kunst en cultuur, wederzijdse verwachtingen en vertrouwen, culturele activiteiten met ouders, ICC ‘er in de school en teams laten ervaren wat cultuureducatie doet.
Workshop: Sanne Kersten & Arida Bandringa
In de workshop ArtsSciences Unlocked vertelde Sanne Kersten over haar onderzoek waarin zij ontwerpprincipes ontwikkelde voor ArtsSciences-onderwijs, afgestemd op de wensen en kwaliteiten van jongeren met autisme. Bij de inhoud van het kunstonderwijs in het PO en VO ligt vaak de nadruk op zelfexpressie en het verbeelden van gevoelens. Daardoor wordt er een beroep gedaan op precies die vaardigheden die bij deze leerlingen met Autisme Spectrum Stoornis (ASS) vaak minder goed zijn ontwikkeld. ArtsSciences onderwijs opereert op het snijvlak van kunst, wetenschap en techniek en sluit aan bij leerlingen met ASS, omdat het meer uitgaat van oplossingsgerichte, systematische en technisch georiënteerde manieren van denken en werken. Na de presentatie van haar onderzoek, gingen de deelnemers met allerlei afvalmaterialen aan de slag met een Wicked Arts Assignment van Arida Bandringa.
Workshop: Saskia Pekelharing
Saskia Pekelharing liet de deelnemers aan haar creatieve workshop Ja juf, maar ik maak een dino de verschillende stappen van een beeldende les voor het GO ervaren. Ze kregen de opdracht een insect te maken met bijenwas en diverse materialen. Daarbij leerden ze hoe je een leerling kunt prikkelen om van ‘kijken’ naar ‘waarnemen’ te gaan en fantasie kunt stimuleren door hoe voorbeelden en materiaal presenteert. Ook ging Saskia in gesprek over de opbouw van een goede les en uitdagingen van de deelnemers in het GO.
Workshop: Stedelijk Museum Alkmaar
Deelnemers konden kennismaken met het educatieve aanbod voor GO leerlingen van het Stedelijk Museum Almaar door deel te nemen aan Anders kijken een interactieve rondleiding, gebaseerd op Visible Thinking (VT). Het museum gebruikt VT om leerlingen middels prikkelende doordenkvragen en creatieve kijk-, doe- en tekenopdrachten uit te dagen om beter naar kunst te kijken en daar zelf betekenis aan te geven. Zo maken leerlingen op een toegankelijke en inspirerende manier kennis met kunstbeschouwing.
Op de site van het Stedelijk Museum Alkmaar kun je het huidige aanbod aan museumlessen en activiteiten vinden. waaronder:
VT voor in de klas - Het programma dat ontwikkeld is voor (toekomstige) docenten. In deze workshop krijgen (toekomstige) docenten een stoomcursus in Visible Thinking (VT). Je ontdekt hoe deze interactieve routines ingezet kunnen worden in de eigen klas en wat de meerwaarde van VT in de klas is.
Meer informatie
Anders Kijken is een museumles geschikt voor VO en tevens inzetbaar voor een bezoek vanuit het speciaal onderwijs. Tijdens een interactieve rondleiding, gebaseerd op de methode Visible Thinking, worden leerlingen middels prikkelende doordenkvragen en creatieve kijk-, doe- en tekenopdrachten uitgedaagd om beter naar kunst te kijken en daar zelf betekenis aan te geven. Zo maken leerlingen op een toegankelijke en inspirerende manier kennis met kunstbeschouwing.
Meer informatie
Een museumbezoek kan eenvoudig worden aangevraagd via onderwijs@museumalkmaar.nl. Of nog sneller, via het reserveringformulier onderaan de webpagina. Bij een boeking verneemt het museum uiteraard graag de samenstelling van de klas én of het een gespecialiseerd onderwijs groep betreft. Zo wordt de juiste museumdocent gekoppeld aan de groep. Is er op zaal meer rust gewenst voor de groep, dan is het tevens mogelijk om een bezoek te brengen vóór openingstijd van het museum.