In deze pilot wordt een duurzame samenwerking met (lokale) culturele aanbieders gestimuleerd. Structurele samenwerking kan bijdragen aan het vergroten van de impact, de kwaliteit en de verankering van cultuuronderwijs op scholen in het gespecialiseerd onderwijs.
Verspreid over Noord-Holland zijn inmiddels acht projecten van start gegaan. Scholen en cultuurpartners gaan samen aan de slag gaan om cultuuronderwijs zoveel mogelijk te laten aansluiten op de behoeften en de belevingswereld van leerlingen.
Het betrekken van lokale cultuuraanbieders om leerlingen en hun ouders in contact te brengen met hun omgeving, speelt daarbij vaak een rol.
Project Antonius Schagen ism Cultureel Verschil en Theater Scagon
Het team van speciaal onderwijsschool Antonius Schagen wil de belevingswereld van hun leerlingen verbreden met culturele ervaringen buiten school, in hun eigen omgeving. Het is voor leerlingen met gedragsproblematiek niet vanzelfsprekend om, zoals in het regulier onderwijs gebruikelijk is, een eindmusical of eindfilm te maken in groep 8 om hun schooltijd af te ronden. Ook bezoeken zij niet vaak een (film)theater. In de pilot onderzocht de school met film- en theaterdocenten van Cultureel Verschil een manier om dit wel mogelijk te maken. Onderdeel van de pilot was een bezoek aan een echt theater door samenwerking te zoeken met Scagon De Luxe Theater- en Filmhuis.
School: Antonius Schagen
Samenwerking: Cultureel Verschil (kunstvakdocenten) en Theater Scagon in Schagen
Citaat: Interne Cultuurcoördinator
Meer informatie
- Nieuwsitem update pilot GO 19 juli 2023
- Filmpje getoond tijdens bijeenkomst GO 2 november 2023 (zie hiernaast)
- Artikel Missie geslaagd in Prikkels 2024
- Terugblik op één van de lessen door de school.
Project SBO ’t Plankier en Cultuurhuis Wherelant
Het team van SBO ’t Plankier in Purmerend wilde het cultuuronderwijs en de samenwerking met vakdocenten beeldend en theater vanuit Cultuurhuis Wherelant verdiepen en verduurzamen. Ze onderzochten met de vakdocenten hoe ze theateren beeldende lessen met elkaar konden verbinden en thema’s vakoverstijgend
konden integreren in de les. Zo maakten de leerlingen binnen het thema ‘dierenwereld’ prachtige kartonnen dieren, die ze in de theater les vervolgens tot leven brachten. Daarnaast gingen leerkrachten en vakdocenten op zoek naar nieuwe presentatievormen om een thema mee af te ronden en manieren om ouders meer te betrekken.
School: SBO ’t Plankier in Purmerend
Samenwerking: Cultuurhuis Wherelant, kunstvakdocenten beeldend en theater
Citaat: Theaterdocent
Meer informatie
- In de film (zichtbaar hiernaast) vertellen docenten en leerlingen van SBO Het Plankier en kunstvakdocenten van Cultuurhuis Wherelant over het effect van duurzaam cultuur onderwijs in het special basisonderwijs.
- Website van Wherelant over speciaal onderwijs
Project SBO De Aventurijn en Cultuurhuis Wherelant
Het team van SBO De Aventurijn in Volendam wil leerlingen kennis laten maken met kunst en cultuur, met een focus op (lokaal) cultureel erfgoed. Ze willen hen betekenisvolle ervaringen bieden door lesstof te koppelen aan cultuurbezoek én aan de eigen kunstuitingen van de leerlingen. Ze onderzochten in de pilot met vakdocenten van Cultuurhuis Wherelant hoe je schoolbrede thema’s kunt verbinden aan kunstlessen en museumbezoek. Ook het inspireren en coachen van leerkrachten was onderdeel van de pilot. De pilot bleek een goede manier om de potentie van thematisch werken en de rol van cultuureducatie daarbinnen te
onderzoeken.
School: SBO De Aventurijn in Volendam
Samenwerking: Cultuurhuis Wherelant, kunstvakdocenten beeldend
Citaat: Vakdocent beeldend
Meer informatie
- Lesbrief 5 en fotocollage
- Lesbrief 6 en fotocollage
- Lesbrief 7 en fotocollage
- Lesbrief 8 en fotocollage
- Website van Wherelant over speciaal onderwijs
Project SBO school ‘t Palet en Westfriese Bibliotheken
Het team van SBO ’t Palet wilde in de pilot de samenwerking verdiepen met de vakdocenten beeldend en muziek. Doel was te onderzoeken welke vaardigheden nodig zijn om les te geven in het SBO en omgekeerd welke vakspecifieke vaardigheden het leerkrachtenteam kon ontwikkelen om cultuurlessen te geven. Daarbij werd overdraagbaar lesmateriaal ontwikkeld. Als onderdeel van de pilot observeerden de vakdocenten de leerlingen en leerkrachten in de les van tevoren. Dit leidde onder meer tot ideeën voor het uittesten van bepaalde lesmaterialen en werkvormen in de beeldende les, zoals samenwerken in groepjes en procesmatig
werken.
School: SBO school ‘t Palet
Samenwerking: Kunstvakdocent muziek Muziekunie
Citaat: Vakdocent beeldend
Meer informatie
Project Filmhub Noord-Holland/Elan College Bussum (VSO)
Filmhub Noord-Holland ontwikkelde een format voor een filmfestival, dat zij in de pilot uittestte met het Elan College in Bussum voor havo- en vwo-leerlingen met een diagnose in het autistisch spectrum. In het format maakten leerlingen kennis met filmeducatie, gekoppeld aan burgerschapsonderwijs. Tijdens het project kregen alle klassen les over verschillende filmgenres, zoals slapstick, fictie en animatie. Daarna maakten ze in groepjes hun eigen film van één minuut waarbij het thema duurzaamheid centraal stond. Een belangrijk leerdoel was ‘leren samenwerken’. Het project werd afgesloten met het festival dat de leerlingen zelf organiseerden en aankleedden. In totaal 31 films werden ingeleid en getoond op groot scherm in Filmhuis Bussum.
School: Elan College Bussum
Samenwerking: Filmhub NH, vakdocenten filmeducatie, documentairemaker, Filmhuis Bussum
Citaat: Filmdocent
Meer informatie
Project Eye Filmmuseum en Burgemeester de Wildeschool: Film Speciaal
Eye Filmmuseum onderzocht met de Burgemeester de Wilde school in Schagen hoe filmeducatie toegankelijk gemaakt kan worden voor slechthorende kinderen en kinderen met een TOS in het basisonderwijs (cluster 2). Eerder ontwikkelde Eye een duurzaam filmprogramma voor cluster 3 en -4 scholen op dezelfde manier. De
pilot had een dialooggerichte aanpak, waar na kennismaking en in overleg met leerkrachten filmlessen werden ontwikkeld en getest. Het doel was deze leerlingen nieuwe mogelijkheden te geven om zich uit te drukken in een visuele taal en hen bewuste, creatieve en kritische gebruikers van film te maken. In overleg met de school werden leerdoelen bepaald op het gebied van creativiteit, taalontwikkeling en sociaal-emotionele vaardigheden.
ABC Cultuur, Heliomare SO en SBO Zeearend: Project Chordbuddy 2.0
In het gespecialiseerd onderwijs kunnen leerlingen met een muzikaal hulpstuk gitaar leren spelen. De Chordbuddy is hiervoor speciaal ontwikkeld. ABC Cultuur onderzocht in de pilot met Heliomare SO De Velst en SBO De Zeearend de uitbreiding en inzet van Chordbuddy. Daarbij werden leerkrachten en vakdocenten
muziek getraind en nieuwe muzieklessen ontwikkeld om Chordbuddy digitaal toegankelijk te maken. Het doel van het project was om meer aandacht te hebben voor instrumentaal onderwijs en meer domeinen in de omgeving van leerlingen te betrekken. Onderdeel van de pilot was daarom het onderzoeken van mogelijkheden voor de doorstroom van lessen met Chordbuddy in het naschoolse, de vrije tijd en in de thuissituatie.
Scholen: Heliomare SO De Velst en SBO Zeearend
Samenwerking: ABC Cultuur, Centrum vd Kunsten Beverwijk, Toonzetters, Gebarenrijk
Citaat: Projectmanager cultuureducatie
Meer informatie
- Lesbrief 'Don't worry be happy'
- Lesbrief 'Row your boat'
- Filmpje over chordbuddy (zie hiernaast)
Project Triade Den Helder met SO De Meerpaal en VSO Linie College
Triade Den Helder onderzocht in de pilot met SO de Meerpaal en het VSO Linie College een vorm van thematisch werken, waarbij theaterlessen gekoppeld werden aan prentenboeken en voorstellingsbezoek. De leerlingen gingen met een vakdocent theater aan de slag met thema’s uit twee verschillende boeken en
tegelijkertijd nam het schoolteam de boeken als uitgangspunt voor leerdoelen op het gebied van taal, techniek en wereldoriëntatie. Zo ontstond een breed project met diepgang waarbij vanuit verschillende perspectieven gewerkt werd. Uiteindelijk bezochten de leerlingen theatervoorstellingen, die op de boeken gebaseerd waren.
Onderdeel van het project was verbinding met de lokale omgeving en deskundigheidsbevordering van het team op het gebied van thematisch werken.
Scholen: SO De Meerpaal en VSO Linie College
Samenwerking: Kunstvakdocenten Triade, Marinemuseum Den Helder en Theater de Kampagne Den Helder
Citaat: Interne Cultuurcoördinator
